Đây là một chủ đề mang tên “Vì sao gián chết lại nằm ngửa?” của một độc giả được đăng trên VnExpress. Câu hỏi tưởng chừng như đơn giản bởi bạn đã quá quen thuộc trong đời sống, sinh hoạt hàng ngày, nhưng những điều đã thấy thường xuyên chưa chắc bạn đã biết nguyên nhân chính xác của nó.

Bên cạnh những câu trả lời nghe có vẻ hợp lý, đa số có cùng chung ý kiến là: Do cấu tạo cơ thể dạng dẹt, nhiều chân nên rất khó thăng bằng, và nếu như có một tác động khách quan hay chủ quan nào đó như: cơ thể yếu, tai nạn trong lúc di chuyển, hoặc do trúng chất độc…khiến chúng lật ngửa và không thể tự lật ngược cơ thể lại được, lúc này chúng cố giẫy giụa để lật cơ thể lại bình thường nhưng “bất lực” và sau một thời gian chúng kiệt sức, không còn năng lượng và cuối cùng là chết. Bản thân người viết bài sau khi đọc được chủ đề này cũng đã cố tình thí nghiệm thực tế với một con gián, có hai vấn đề phát sinh là: thứ nhất nếu là một con gián đang còn “khoẻ mạnh bình thường” thì bạn khó mà bắt nó lật ngửa lên được, trừ khi có một tác động khách quan nào đó mà ở đây người viết gọi chung là “tai nạn”.

Thứ hai, đúng là nếu gặp “tai nạn” khiến chúng lật ngửa thì con gián hoàn toàn không có khả năng lật lại được, bạn thí nghiệm với một con gián bình thường, sau khi lật ngửa con gián trong phòng tắm (môi trường dính nước, ẩm ướt) con gián sẽ cố giẫy để lật lại nhưng hoàn toàn vô tác dụng và chưa đến 5 phút sau con gián đã chết. Như vậy từ thí nghiệm và một số ý kiến chúng ta có thể rút ra một điều rằng con gián không phải chết là nằm ngửa mà do chúng không có khả năng thăng bằng lại cơ thể sau khi bị “tai nạn” lật ngửa, chúng không thể lật úp lại, sau một thời gian nhất định chúng mất dần năng lượng sống và chết. Đặc biệt với các môi trường ẩm ướt và trơn trượt như nền gạch thì điều đó rất dể xảy ra khiến cho chúng ta nhìn thấy rất nhiều con gián chết đều nằm ngửa.

Tuy nhiên giải thích theo đa số ý kiến phía trên chỉ có thể đúng ở một khía cạnh nào đó. Vì thế để hiểu rõ hơn về vấn đề này chúng ta cùng tham khảo một số ý kiến của các chuyên gia.

GS.TS Bùi Công Hiển, nguyên giảng viên Khoa Sinh, Đại học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết: “Đây là hiện tượng rất bình thường. Trước khi chết bao giờ gián cũng giẫy, do cấu tạo của cơ thể, chân ngắn và trơn nên khi giẫy thì chúng bị lật ngửa. Tuy nhiên, lúc này do sức đã cạn nên chúng không có khả năng tự lật lại mình được. Và cứ thế, gián sẽ nằm ngửa như vậy, giẫy cho đến khi chết với tư thế lưng áp xuống đất, bụng ngửa lên trời, chân cẳng cứng đơ. Không chỉ có loài gián mà một số loài côn trùng khi chết cũng có hiện tượng này.”

GS. Nguyễn Lân Dũng lại cho biết không hẳn như vậy. Có trường hợp thì gián nằm ngửa có trường hợp nó vẫn nằm sấp bình thường. Nguyên nhân vì sao gián lại nằm ngửa khi chết, Giáo sư Dũng cũng cho hay đó là do tỉ trọng cơ thể. Theo đó, phần nào của con gián nặng hơn nó sẽ nghiêng về phía ấy. Nếu tỉ trọng phần cánh và phần trên của nó nặng hơn dưới thì nó dễ bị lật ngửa hơn khi chết. Và ngược lại nếu tỉ trọng phần dưới của gián nặng hơn trên thì nó sẽ nằm sấp. Chúng không có khả năng tự lật mình lại sau khi ngã, hoặc bị mắc kẹt ở một xó nào đó nên không thể chết nằm sấp, hoặc một cách nào đó mà không phải nằm ngửa. Ngoài ra, một số loại thuốc diệt gián làm co thắt cơ, khiến gián không thể điều khiển được cơ bắp của mình và chết ngửa. Như vậy, theo GS. Nguyễn Lân Dũng không phải bất kì con gián nào khi chết cũng nằm ngửa.

Như vậy là đã quá rõ chúng ta tạm chấp nhận nguyên nhân trên lý thuyết là thế. Nhưng người viết muốn nhấn mạnh một điều rằng, đôi khi cuộc sống quanh ta có những điều tưởng chừng như quá đơn giản nhưng chưa chắc bạn đã hiểu về nó, trường hợp trên là một minh chứng cho điều này, bạn nghĩ sao?

Nguồn: Internet